Politika i Mediji

Mediji na Kosovu dele zajedničke izazove, kao što su političko uplitanje u rad javne televizije, samocenzura zbog ekonomskih i političkih pritisaka i napadi na novinare. Ovi napadi često prolaze nekažnjeno i nisu propraćeni pravičnim sudskim procesom.

Ustav štiti slobodu medija članovima 40 i 42, dok zakoni koje usvaja Skupština, u partnerstvu sa civilnim društvom i međunarodnim akterima, uređuju funkcije medija. Iako su obrađeni određeni aspekti kao što su zaštita izvora, kleveta, zaštita uzbunjivača i pristup javnim dokumentima, i dalje preovlađuju praznine kada je reč o finansiranju medija, vlasništvu, javnom servisu i pravnom statusu.

Nezavisna komisija za medije je primarno regulatorno telo Kosova za radio-difuzne medije, koje imenuje Skupština. Skupština takođe bira članove nadzornog odbora javnog servisa, što utiče na upravljanje i budžet RTK-a. Ovaj aranžman omogućava vladajućim strankama da izvrše uticaj na rad javnog servisa, često sprečavajući nominacije iz opozicionih stranaka. Izveštaj EU o napretku naglašava potrebu da se poboljša primena zakona za nezavisno i delotvorno pravosuđe, od vitalnog značaja za slobodu medija. Pitanje finansiranja RTK-a ostaje nerešeno, što dovodi do zavisnosti od Skupštine i političkog uticaja. Ovo umanjuje njegovu nezavisnost i održivost.

Jula 2022. godine, Evropski parlament je ukazao na porast značajnih investicija koje su povećale uticaj privatnog sektora nad medijima. Ovaj uticaj se proširio i na komercijalne i političke „ucene“. Politički uticaj na medije je evidentan kroz uređivačku politiku koja pokazuje pristrasnost, kako prema aktuelnoj vladi tako i prema opozicionim strankama. Ovi uticaji se manifestuju na različite načine, posebno kroz korišćenje medijskog izveštavanja o ciljnim političkim ličnostima. Međutim, vlada se suočava sa ograničenjima u delotvornom radu sa medijima.

Medijsku scenu karakteriše značajan obrazac, u skladu sa kojim značajna količina sadržaja potiče iz političkih TV debata. Komentari i diskusije u TV studijima su kasnije evoluirali u novinske članke na onlajn medijima, koji se široko dele putem društvenih medija. Ova pojava doprinosi ciklusu daljeg usložnjavanja, gde se vesti često prezentuju sa stanovišta politički pristrasnih komentatora. Ciklus dobija svoj zamajac daljim propagiranjem ovih perspektiva i kako se o njima opširno raspravlja na platformama društvenih medija. Shodno tome, informativni ekosistem postaje međusobno isprepleten, sa TV debatama koje podstiču onlajn medije, time intenzivirajući političke diskusije na društvenim medijima. Ova međusobno povezana priroda ne samo da oblikuje sadržaj medija, već utiče i na javno mnjenje i širi politički diskurs.