Politika dhe Media

Mediat në Kosovë ndajnë sfida të përbashkëta duke përfshirë ndërhyrjen politike në televizionin publik, autocensurën për shkak të presioneve ekonomike dhe politike dhe sulmet ndaj gazetarëve. Këto sulme shpesh mbeten të pandëshkuara dhe u mungon procesi i duhur.

Kushtetuta mbron lirinë e medias nëpërmjet neneve 40 dhe 42, ndërsa ligjet e miratuara nga Kuvendi, në partneritet me shoqërinë civile dhe aktorët ndërkombëtarë, rregullojnë funksionet e medias. Megjithëse trajtohen disa aspekte si mbrojtja e burimit, shpifja, mbrojtja e sinjalizuesve dhe qasja në dokumente publike, mbeten boshllëqe në financimin e medias, pronësinë, transmetimin publik dhe statusin ligjor.

Komisioni i Pavarur për Media është organi kryesor rregullator i Kosovës për mediat elektronike, i emëruar nga Kuvendi. Kuvendi gjithashtu zgjedh anëtarët e bordit mbikëqyrës të transmetuesit publik, duke ndikuar në qeverisjen dhe buxhetin e RTK-së. Kjo marrëveshje lejon partitë në pushtet të ndikojnë në operacionet e transmetuesit, shpesh duke penguar kandidatët e partive opozitare. Raporti i Progresit të BE-së thekson nevojën për të përmirësuar zbatimin e ligjeve për një gjyqësor të pavarur dhe efektiv, jetik për lirinë e medias. Çështja e financimit të RTK-së mbetet e pazgjidhur, duke rezultuar në varësinë nga Kuvendi dhe ndikimin politik. Kjo pengon pavarësinë dhe qëndrueshmërinë e saj.

Në korrik 2022, Parlamenti Evropian theksoi rritjen e investimeve të konsiderueshme që kanë rritur ndikimin e sektorit privat mbi media. Ky ndikim është shtrirë si në "shantazhe" komerciale dhe politike. Ndikimi politik mbi mediat është i dukshëm nëpërmjet politikave editoriale që shfaqin njëanshmëri si ndaj qeverisë aktuale ashtu edhe ndaj partive opozitare. Këto ndikime manifestohen në mënyra të ndryshme, veçanërisht nëpërmjet përdorimit të mbulimit medial për të synuar figurat politike. Megjithatë, qeveria përballet me kufizime në angazhimin efektiv me median.

Peizazhi medial cilësohet nga një model i rëndësishëm, ku një sasi e konsiderueshme e përmbajtjes buron nga debatet politike televizive. Komentet dhe diskutimet brenda studiove televizive evoluojnë më pas në artikuj lajmesh në mediat online, të shpërndara gjerësisht përmes kanaleve të mediave sociale. Ky fenomen kontribuon në një cikël të pafund, ku lajmet shpesh inkuadrohen përmes këndvështrimeve të ekspertëve të njëanshëm politik. Ky cikël merr vrull pasi këto perspektiva përhapen më tej dhe debatohen gjerësisht në platformat e mediave sociale. Rrjedhimisht, ekosistemi i lajmeve ndërthuret, me debatet televizive që nxisin mediat online, duke intensifikuar kështu diskutimet politike në mediat sociale. Kjo natyrë e ndërlidhur jo vetëm që formon përmbajtjen mediale, por gjithashtu ushtron ndikim mbi opinionin publik dhe diskursin më të gjerë politik